Budowanie więzi z psem

Dobra relacja pomiędzy psem a człowiekiem charakteryzuje się tym, że nasz pies chce z nami przebywać i dąży do kontaktu z nami (i na odwrót). Niestety, wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jakie są naturalne psie potrzeby (i nie mówimy tutaj wyłącznie o potrzebach fizjologicznych – niższego rzędu). Na budowanie więzi z psem składa się praktycznie każda pozytywna interakcja między zwierzęciem a jego opiekunem.

Wspólny sen

Psy powinny mieć możliwość nocnego snu w pobliżu swojej grupy społecznej, rodzinnej. Pies jest pełnoprawnym członkiem rodziny i ze względu na jego zdrowie behawioralne oraz bezpieczeństwo powinien przebywać w domu, a nie w podwórkowym kojcu. Z perspektywy etologii (dziedziny zoologii, zajmującej się szeroko pojętymi badaniami zachowań zwierząt, zarówno dziedziczonych, jak i nabytych, ich aspektem przystosowawczym, rozwojem osobniczym, orientacją przestrzenną, zachowaniami społecznymi), spanie razem ma mnóstwo korzyści, ponieważ wśród osobników śpiących w grupie zawsze znajdzie się ktoś, kto pierwszy zaalarmuje resztę w razie niebezpieczeństwa. Warto jeszcze dodać, że pisząc “wspólny sen” nie chodzi konkretnie o spanie z psem w jednym łóżku, ale o przebywanie w jednym pomieszczeniu. Niezwykle ważne jest to w przypadku szczenięcia, które dopiero co zostało zabrane od matki i rodzeństwa.

Możliwość dokonywania wyborów

My, opiekunowie psów, mamy tendencje do kontrolowania praktycznie każdego aspektu życia naszych psów. Kontrolujemy to, co robią w ciągu dnia, kiedy dostają jeść, kiedy mogą się załatwić i tak dalej. Przy takiej ilości kontroli, każda możliwość wyboru jest dla psa na wagę złota i sprawia, że stajemy się dla niego partnerem, a nie przeszkodą.

Możemy dawać naszym psom możliwość dokonywania wyborów, w sytuacjach takich, jak:

• w którą stronę pies chce pójść na spacerze (szczególnie ważne jest to, jeżeli większość spacerów odbywa się na smyczy),
• czy chce być przez nas dotykany, głaskany w danym momencie,
• czy chce się z nami angażować w trening,
• czy chce wyjść na spacer w danym momencie (niektóre, szczególnie lękliwe psy, są domatorami, nie należy zmuszać ich do spacerów, poza tymi absolutnie koniecznymi).

Obserwacja psa i wzajemna komunikacja

Poznanie mowy ciała swojego psa jest kluczowe do wzajemnej komunikacji. To jeden z najważniejszych elementów wpływających na budowanie więzi z psem. Bez tej znajomości możemy nieumyślnie dotykać psa wbrew jego woli, stawiać go w zbyt trudnych dla niego sytuacjach lub otoczeniu, czy też nakładać zbyt dużą presję na niego podczas sesji treningowej. Jeżeli nasz pies reaguje reaktywnie lub agresywnie powinniśmy zadać sobie pytanie: jak wyglądało jego ciało przed wybuchem? Być może następnym razem będziemy potrafili odczytać jego komunikację odpowiednio wcześniej, żeby nie doszło do wybuchu. Powinniśmy również być świadomi naszej mowy ciała, ponieważ psy czytają z nas jak z otwartej księgi.

Wspólne spacery

Wędrówki i eksploracja to naturalne dla psów czynności. Jeżeli pies podczas spaceru jest na smyczy, powinno się za nim podążać, pozwolić mu na węszenie, dać się wciągnąć w krzaki i na trawnik. Jeżeli natomiast spacer odbywa się bez smyczy, należy po prostu być ze swoim psem. Wspólne spacery bardzo zbliżają do siebie.

Poczucie bezpieczeństwa i wsparcie

Następnym bardzo ważnym elementem budowania więzi z psem jest dawanie psu wsparcia, a w efekcie budowanie jego poczucia bezpieczeństwa. Psy często spoglądają na nas w trudnych sytuacjach, szukając informacji o tym, jak należy się zachować. Jeżeli wiemy, że dany bodziec, który zaniepokoił naszego psa może prowadzić do reakcji, to moment, aby się wycofać, zaoferować psu pójście w przeciwnym kierunku czy też ominięcie bodźca inną drogą. W ten sposób pokazujemy naszemu psiakowi, że reagujemy na jego sygnały i nie wprowadzamy go w trudną sytuację. Natomiast jeżeli z jakiegoś powodu nie możemy wycofać się z trudnej sytuacji (wąska uliczka, klatka schodowa), powinniśmy spokojnym tonem zapewnić psa, że wszystko jest w porządku, a następnie płynnym ruchem skrócić smycz i zasłonić psa swoim ciałem. W zależności od rodzaju bodźca można stanąć w miejscu i czekać, aż nas minie, albo pewnym krokiem ruszyć przed siebie.

Podstawową i najważniejszą zasadą relacji z psem jest jego ochrona przed niechcianym kontaktem z innymi ludźmi i psami. Jeżeli wiemy, że nasz pies nie czuje się komfortowo z dotykiem obcych osób, a nawet reaguje silnym stresem lub agresją, czy też nie ma ochoty witać się z innymi psami – nie bójmy się powiedzieć “nie”.

Zabawa

Warto wiedzieć, że zabawą jest to, co nasz pies uważa za zabawę, a nie my. Nie dla każdego psa aportowanie czy szarpanie się jest zabawą. Ponadto, jeżeli bawimy się z psem nieumiejętnie, możemy zbudować w psu lęk przed utratą zabawki i bronienie jej, przeradzające się nawet w agresję. W zabawie z psem zawsze powinna panować spontaniczność, luz i radość, jest to wspaniałe narzędzie do budowania pozytywnej relacji.

Brak presji psychicznej i fizycznej

Nie powinno się krzyczeć na swojego psa, napominać go, straszyć, szarpać na smyczy lub używać kolczatki czy dławika, ponieważ nie wpływa to dobrze na więź pomiędzy psem a jego opiekunem. W zdecydowanej większości przypadków pies nie ma pojęcia, czego dotyczy wymierzana przez nas “kara” i jakiego zachowania od niego oczekujemy. Często później negatywne bodźce przyduszenia łączy z napotkaniem innego psa czy przechodnia co wzmacnia w nim poczucie lęku i agresji wobec nich.

To my, opiekunowie, jesteśmy odpowiedzialni za wszystko, co nasz pies potrafi i czego nie potrafi (!). Nakładanie psychicznego i fizycznego nacisku przynosi ulgę człowiekowi i jego negatywnym emocjom, jednak nie poprawia zachowania psa, a już na pewno nie wpływa pozytywnie na wzajemne zaufanie.

Nie każdy zna się na wszystkim, wychowanie psa jest zupełnie innym wychowaniem jakie znamy my ludzie, przez co wiele naszych sygnałów czy komend jest dla psów niejasna. Jeśli pies nas nie słucha, w dużej mierze oznacza to, że nas nie rozumie. W takich sytuacjach możemy sięgnąć po pomocną literaturę szkolącą z psich sygnałów, artykułów w Internecie lub też poprosić o pomoc psiego specjalistę – behawiorystę.

Podsumowanie

W budowaniu więzi z psem najważniejsze jest spełnianie psich potrzeb, nie tylko tych fizjologicznych, ale przede wszystkim potrzeb wyższego rzędu, jak kontakt społeczny, poczucie bezpieczeństwa, czy komunikacja międzygatunkowa. Warto robić wszystko, aby wzmacniać swoją więź z pupilem i sprawiać, żeby stawała się coraz lepsza :)

Artykuł autorstwa Marleny Mrozek